საქართველოში ტურისა და მგლის პოპულაციის არეალის დადგენა და რიცხოვნობის შეფასება, ასევე მათი გარემოდან ამოღების მიზნით რეკომენდაციების შემუშავებაა დაგეგმილი.
„ტურის (Canis aureus) და მგლის (Canis Lupus) პოპულაციების არეალის და რიცხოვნობის შეფასება საქართველოში კლიმატის ცვლილების ფონზე და მათი მართვის გეგმების შემუშავებაზე“ ტენდერი ველური ბუნების ეროვნულმა სააგენტომ 355 ათასი ლარით გამოაცხადა.
ტენდერში აღნიშნულია, რომ პროექტი უნდა განხორციელდეს ქალაქებსა და მუნიციპალიტეტში, იქ, სადაც გახშირებულია ცხოველთა თავდასხმები, ან/და შეიმჩნევა მათი რიცხოვნობის ზრდა; ასევე იქ, სადაც ადგილი აქვს ტურების და მგლების მაღალი დონის ზეწოლას სხვა სახეობების (ბუნებრივი მსხვერპლი სახეობები) პოპულაციებზე.
პოპულაციების მდგომარეობის და სიმჭიდროვის შესახებ, კვლევების შედეგად მოპოვებული ინფორმაციის განზოგადება/მოდელირება კი უნდა მოხდეს სხვა მუნიციპალიტეტებში არსებულ მდგომარეობასთან.
ამასთან, ტენდერის პირობაში აღნიშნულია, რომ „კვლევები უნდა განხორციელდეს შემდეგ ქალაქებსა და მუნიციპალიტეტებში: თბილისი, ბათუმი, ქუთაისი, რუსთავი, ფოთი; დუშეთი, დმანისი, თეთრიწყარო, წალკა, ბორჯომი, ადიგენი, ახალქალაქი, ახალციხე, ნინოწმინდა, ჩოხატაური, ცაგერი, ლენტეხი, მესტია, ჩხოროწყუ, ხობი, ზუგდიდი, ახმეტა, თელავი, ლაგოდეხი, სიღნაღი, ყვარელი, ხელვაჩაური, შუახევი, ზესტაფონი, თერჯოლა, სამტრედია, ხარაგაული, ხონი, გორი, ხაშური, თიანეთი, ყაზბეგი, ონი, ამბროლაური, ასპინძა.
ტენდერის პირობის მიხედვით, აღნიშნული კვლევა მოიცავს სხვადასხვა სამუშაოს, მათ შორისაა:
- კითხვარების მომზადება ადმინისტრაციებთან და ფერმერებთან, გამოკითხვის ჩატარება მონადირეებთან, მოსახლეობასთან;
- ტურის და მგლის გავრცელების წინასწარი არეალის დადგენა (გამოყენებული უნდა იქნას აგრეთვე ისეთი ინფორმაცია, როგორიცაა გზატკეცილებზე ა/მანქანების მიერ გატანილი მტაცებლის ნაშთები, რაც აღნიშნულ რაიონში სახეობის სავარაუდოდ მაღალ რიცხოვნობას მიუთითებს);
- ტურის და მგლის პოპულაციების არსებობისა და გამოჩენის სავარაუდო თარიღების დადგენა გამოკითხვის მეთოდით მაღალმთიან მუნიციპალიტეტებში; მტაცებლის ბუნებრივი „მსხვერპლის“ (კურდღელი, ხოხობი, კაკაბი, გნოლი, როჭო და ა.შ.) პოპულაციების ზოგადი შეფასება აღნიშნულ მუნიციპალიტეტებში;
- მგლის პოპულაციის შეფასება ჩლიქოსან სახეობათა პოპულაციების აღდგენის სამოქმედო გეგმასთან მიმართებაში – შესაძლო სირთულეების შეფასება აღდგენის გეგმის განხორციელებისთვის;
- ტურის და მგლის პოპულაციის რიცხოვნობის დასადგენად დამატებით ბიოაკუსტიკური მეთოდის გამოყენება;
- ლოკალურ საპილოტე უბნებზე ტურის და მგლის პოპულაციების რიცხოვნობის დადგენა;
- ფოტო-ვიდეო ხაფანგების განლაგების სქემის და ერთდროული მომსახურების გეგმა-გრაფიკის შემუშავება თითოეული მუნიციპალიტეტისათვის;
- ტურების და მგლების ბუნებიდან ამოღება (სამინისტროს მიერ დადგენილი რაოდენობის ფარგლებში);
- ბუნებიდან ამოღებული ეგზემპლარების კუჭის შიგთავსის და ბუნებაში მოძიებული კუჭის ექსკრემენტების ლაბორატორიული კვლევა;
- ტურის და მგლის საკვები ბაზის დადგენა სხვა სახეობების გამრავლების პერიოდში;
- მგლის შინაურ ცხოველებზე თავდასხმის გასული წლის სტატისტიკის მოპოვება და აღწერა მოსახლეობის გამოკითხვის გზით;
- მგლის შინაურ ცხოველებზე თავდასხმების ინფორმაციის აღრიცხვა კვლევის მიმდინარეობის ექვსთვიანი პერიოდის განმავლობაში და შესაბამისი დოკუმენტური მასალის მოპოვება. კერძო ფერმერებისთვის და ზოგადად სოფლის მეურნეობისთვის მიყენებული ზარალის ოდენობა;
- მგლის ადამიანზე თავდასხმის შემთხვევების აღრიცხვა გამოკითხვის გზით ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში;
- ტურის და მგლის პოპულაციის შეფასება სახეობათა აღდგენის სამოქმედო გეგმასთან მიმართებაში – შესაძლო სირთულეების შეფასება სახეობათა აღდგენის გეგმის განხორციელებისთვის;
- მოსახლეობაში გავრცელებული ინფორმაციის გადამოწმება – მგლისა და ძაღლის, ტურისა და ძაღლის ჰიბრიდების არსებობის შესახებ. შესაძლებლობის შემთხვევაში ასეთი ეგზემპლარის მოპოვება და გენეტიკური ანალიზის ჩატარება.
ტენდერით გათვალისწინებული მომსახურების გაწევის შედეგად წარმოსადგენი ინფორმაცია საქართველოში ტურის და მგლის რიცხოვნობასა და მართვის გეგმა მოიცავს შემდეგ საკითხებს:
- მათი გავრცელების არეალის რუკა და რიცხოვნობა მუნიციპალიტეტების მიხედვით, მ.შ. ზღვის დონიდან სიმაღლის მიხედვით;
- ტურის, მგლის პოპულაციის ზემოქმედების დადგენა ველურ ბუნებაში არსებულ სხვა სახეობებზე, განსაკუთრებით დაცულ ტერიტორიებზე;
- მათი პოპულაციის სიმჭიდროვის, ჰაბიტატების მდგომარეობის და საკვები ბაზის შეფასება, მ.შ. დაცულ ტერიტორიებზე და დაცული ტერიტორიების ფარგლებს გარეთ;
- კვლევის შედეგებზე დაყრდნობით ტურის და მგლის გარემოდან ამოღების მიზნით რეკომენდაციების შემუშავება სულ მცირე ათი წლის კვოტის დასადგენად, მათი გარემოდან ამოღების მეთოდების, ხერხების და სეზონების დადგენის გზით.
- ამასთან, მართვის გეგმაში გათვალისწინებული უნდა იქნას საუკეთესო საერთაშორისო გამოცდილება და მიდგომები, აგრეთვე მეზობელ ქვეყნებში [აზერბაიჯანი, სომხეთი] არსებული პრაქტიკა.
„ევროკავშირთან გაფორმებული ასოცირების შეთანხმების შესაბამისად, საქართველომ აიღო ვალდებულება ეროვნული კანონმდებლობის ჰარმონიზებაზე მდგრადი განვითარების მიზნებსა და ევროკავშირის დირექტივებთან.
მთავრობის 2021 წლის განკარგულების საფუძველზე საქართველოს მთავრობასა და შვედეთის სამეფოს მთავრობას შორის გაფორმდა საგრანტო შეთანხმება სადაც, პროექტის „გადავარჩინოთ ბუნება – საქართველოს“ მიზანს წარმოადგენს.
საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს შესაძლებლობის გაძლიერება, ბიომრავალფეროვნების დაკარგვის შესაჩერებლად ეროვნულ დონეზე, გრძელვადიან პერსპექტივაში ჰაბიტატის განადგურების და დეგრადაციის, ბუნებრივი რესურსებისა და სახეობების ჭარბი გამოყენების, კლიმატის ცვლილების, გარემოს დაბინძურების პრევენციის გზით“, – აღნიშნულია ტენდერში.
ტენდერში წინადადებების მიღება 2024 წლის 30 მარტს დაიწყება და 2 აპრილს დასრულდება. სამუშაოების შესრულების ვადა კი, ტენდერში გამარჯვებულთან ხელშეკრულების გაფორმებიდან 6 თვეა.
პირობის მიხედვით, ტენდერში მონაწილეობის მიღების მსურველ „პრეტენდენტს [საკონსულტაციო კომპანია ან/და შესაბამის ექსპერტთა ჯგუფი, ამხანაგობის სახით] უნდა ჰქონდეს ბიომრავალფეროვნების კონსერვაციის და მდგრადი მართვის სფეროში, მ.შ. პრიორიტეტული იქნება ველური ბუნების, მ.შ. ტურისა და მგლის მონიტორინგის სფეროში მუშაობის მინიმუმ 5-წლიანი გამოცდილება.
აღნიშნულის დასადასტურებლად პრეტენდენტმა ერთიანი ელექტრონული სისტემის მეშვეობით უნდა წარმოადგინოს მინიმუმ ერთი დასრულებული პროექტის შესახებ ინფორმაცია [მიმდინარე პროექტი არ განიხილება], რომელიც ჩაუტარებია ბოლო 5 წლის განმავლობაში.“
