სიახლეები

ქართველთა შესვლა იერუსალიმში – რა წერია საქართველოზე XVII საუკუნის ფრანგულ რუკებში

06.03.2024 • 3440
ქართველთა შესვლა იერუსალიმში – რა წერია საქართველოზე XVII საუკუნის ფრანგულ რუკებში

ეთნიკურობისა და მულტიკულტურალიზმის შესწავლის ცენტრი ევროპულ კარტოგრაფიულ მემკვიდრეობას სწავლის და იძიებს საქართველოსა და კავკასიისთვის მნიშვნელოვან კარტოგრაფიულ ნიმუშებს.

ერთ-ერთი ასეთი რესურსი მე-17 საუკუნის ცნობილი ფრანგი გეოგრაფისა და კარტოგრაფის, ნიკოლა დე ფერის მიერ 1696 წელს გამოცემული, დიდი ფორმატის კედლის რუკაა, აზიის გამოსახულებით.

რუკაზე ქართველთა ყოფის ამსახველი რამდენიმე გრავიურაა დატანილი.

როგორც ქართველი მკვლევრები წერენ, 4 ფურცელზე დაბეჭდილი უჩვეულოდ დიდი ზომის რუკა (ზომა: 114 x 165 სმ) არცერთი გეოგრაფიული ატლასის ჩვეულებრივი შემადგენელი ნაწილი არ არის და მომზადდა სპეციალურად, საფრანგეთის დოფინის პატივსაცემად, როგორც კედლის რუკა.

პუბლიკაციის ავტორი, გიორგი სორდია წერს, რომ მსგავსი კედლის რუკები მასობრივად არ იწარმოებოდა და განკუთვნილი იყო მხოლოდ სამეფო კარის და უმაღლესი არისტოკრატიის მოსახმარად. დე ფერის სახელს კი უკავშირდება ასეთი 26 კედლის რუკის გამოშვება. ერთ-ერთი პირველი კი, სწორედ წარმოდგენილი აზიის რუკაა.

ეს რუკა სულ რამდენიმე ეგზემპლარის სახით არის შემორჩენილი, საუკეთესო ნიმუშები კი საფრანგეთის ეროვნულ ბიბლიოთეკაშია დაცული.

რუკა დეკორატიულადაა გაფორმებული და გრავიურებს, ქართველების გამოსახულებით, ტექსტიც ახლავს თან.

  • ერთ-ერთ გრავიურაზე ქართველი მოლაშქრეები არიან აღბეჭდილი, რომლებიც იერუსალიმში შედიან მაღლა აღმართული დროშით.

ამ გამოსახულებას ახლავს განმარტებაც, როლის მიხედვით, იერუსალიმში დროშებით შესვლა ქართველების პრივილეგიაა. ნახატზე ქართველების მიერ აღმართულ ეროვნულ დროშაზე წმინდა გიორგია გამოსახული.

CSEM-ის კვლევაში წერია, რომ „რუკის მომზადების მომენტისათვის იერუსალიმში ქართველთა უფლებები უკვე მნიშვნელოვნად იყო შეზღუდული, თუმცა მე-13 საუკუნიდან მოყოლებული არაერთი ევროპელი ავტორი იმეორებს იერუსალიმში ქართველთა შესვლის პრივილეგირებული უფლების შესახებ.

რუკის გამოცემამდე რამდენიმე წლით ადრე ქართველთა დასახასიათებლად იგივე ფაქტი აქვთ მოყვანილი ფრანგ გეოგრაფებს პიერ დიუვალს (1619-1683) და ფეროტე დე ლა კრუას (1640-1715)”.

 

  • ყურძნის კრეფის სცენა იმერეთში – გრავიურა ნიკოლა დე ფერის აზიის რუკაზე, ფრაგმენტი

რუკაზე საქართველოს აღწერისას რამდენიმე ადგილას ნახსენებია მეღვინეობის კულტურის განვითარებაზე. გლეხების მიერ ყურძნის კრეფის სცენა კი გამოყენებულია იმერეთის საილუსტრაციოდ.

 

  • ერთ გრავიურაზე გამოსახულია სარკეში მოცქირალი ქართველი ქალი

 

გრავიურების წარწერებში აღნიშნულია, რომ ქართველი ქალები ლამაზები არიან, კაცები კი ბრძოლისუნარიანები, თუმცა ცნობილი არიან თავიანთი უხეშობით.

 

  • სამეგრელოს საილუსტრაციო გრავიურაზე ადამიანებით ვაჭრობის ეს მანკიერი გამოცდილებაა ასახულია: ნავში გასაყიდი ყმები სხედან და იქვეა მათი ბატონი.

გადაბეჭდვის წესი


ასევე: