გონიოს ციხის ტერიტორიაზე რომაული ყაზარმის ანალოგი ააგეს. აჭარის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტოს ცნობით, ყაზარმაში სამუზეუმო სივრცე იქნება, სადაც „გონიოს ციხის ვიზიტორებს შესაძლებლობა ექნებათ, თვალნათლივ დაინახონ „გაცოცხლებული“ რომაელი ჯარისკაცების ყოფა-ცხოვრება“.
სააგენტოს ცნობით, რომაულ ყაზარმაში განთავსებული იქნება ჯარების მეთაურის ოთახი, ჯარისკაცების საძინებელი, იარაღის შესანახი ოთახი, რომაული სამზარეულო და სხვა დამხმარე სათავსო.
გონიოს ციხეზე რომაული ყაზარმის მშენებლობისა და ინფრასტრუქტურული სამუშაოების შესყიდვაზე ტენდერი აჭარის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტომ 2023 წლის აპრილში გამოაცხადა.
ყაზარმის ასაშენებლად სატენდერო თანხად 265 ათასი ლარი განისაზღვრა. ტენდერში მონაწილეობა ორმა კომპანიამ მიიღო, გამარჯვებული კი შპს „ტატამი 777“ გახდა. მასთან ხელშეკრულება სააგენტომ 264 999 ლარზე გააფორმა.
პროექტი ითვალისწინებდა ძეგლის ტერიტორიაზე ხის სახლის რეკონსტრუქციას და არსებულ სივრცეში მუზეუმის განთავსებას.
რომაული ყაზარმა გონიოს ციხეზე ფოტო: აჭარის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტო
გარდა ყაზარმის აშენებისა, აჭარის კულტურული მემკვიდრეობის სააგენტო გონიო-აფსაროსის სამუზეუმო სივრცის განახლებას გეგმავს. ასევე მუშაობენ პეტრას ციხეზე ახალი სამუზეუმო სივრცის მოწყობაზე. ამ სამუზეუმო სივრცეებში გონიოსა და პეტრას ციხეზე აღმოჩენილ არტეფაქტებს განათავსებენ.
გონიო-აფსაროსის ისტორიული ციხე-სიმაგრე გონიოში, ბათუმიდან 12 კმ-ის დაშორებით მდებარეობს.
ციხე სტრატეგიულ ადგილასაა. ის იცავდა შავი ზღვის სანაპიროსკენ, ჭოროხისა და აჭარისწყლის ხეობებისკენ, სამხრეთ-დასავლეთ საქართველოსკენ გამავალ გზებს. თავისი მდებარეობის გამო გონიოს ციხე იყო ჯერ რომის, ხოლო შემდეგ ბიზანტიის ერთ-ერთი საყრდენი პუნქტი.
მთავარ ფოტოზე რომაული ყაზარმის ანალოგის ექსტერიერი და ინტერიერი. ფოტო: აჭარის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტო
