მკვლელობის მცდელობაში ბრალდებული ზურაბ საღინაძე საკონსტიტუციო სასამართლოს მიმართავს. ბრალდებულს სურს მისი საქმე მოსამართლის ნაცვლად ნაფიცმა მსაჯულებმა განიხილონ, თუმცა ამის საშუალება არ ეძლევა: სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის მიხედვით, დაუმთავრებელ დანაშაულს მსაჯულები ვერ განიხილავენ.
საუბარია ბათუმში 2023 წლის 4 ივლისს მომხდარ შემთხვევაზე – 16 წლის ლუკა, რომელიც ზღვაში, კატერზე გამობმული გასაბერი „ბანანით“ გაიყვანეს, გამოძიების ვერსიით, მცურავი საშუალებიდან ზღვაში განზრახ გადააგდეს. ლუკასთან ერთად, პროკურატურის ვერსიით, „ბანანზე“ კიდევ 3 მოზარდი იმყოფებოდა და მათ ჟილეტებით სარგებლობის უფლება არ მისცეს.
ამ საქმეზე პროკურატურამ განზრახ მკვლელობის მცდელობის მუხლით ბრალი მოქალაქე ზურაბ საღინაძეს წარუდგინა. დანაშაულის შეუტყობინებლობას პროკურატურა ამავე საქმეზე კიდევ ორ პირს ედავება, მათ შორის ერთი არასრულწლოვანია. ეს პირები კატერზე მკვლელობის მცდელობაში ბრალდებულთან ერთად იყვნენ.
საკონსტიტუციო სარჩელში ხაზგასმულია, რომ არასრულწლოვანის გარდაცვალების მიუხედავად, პროკურატურამ მას ბრალი მაინც დაუსრულებელი დანაშაულისთვის წარუდგინა იმიტომ, რომ ბრალდებულმა ნაფიცი მსაჯულები ვერ აირჩიოს.
სარჩელში ადვოკატი არჩილ ჩოფიკაშვილი ხაზს უსვამს იმას, რომ პროკურატურა ამ გზით აქტიურად ცდილობს, საქმეები ნაფიცი მსაჯულების ხელში არ მოხვდეს.
„ხშირია შემთხვევა, როდესაც ბრალდების მხარე, პირს წარუდგენს ბრალს დაუსრულებელი დანაშაულისთვის, რითაც ხელოვნურად მანიპულირებს და ბრალდებულს არ აძლევს ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოზე წვდომას. ასევე, სსკ 117-ე ან სხვა – ჯანმრთელობის წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულის შემთხვევაში – ბრალდებას წარადგენს 19-108 ან 19-109 მუხლით,“ – აღნიშნულია სარჩელში.
ბრალდებული მიიჩნევს, რომ სადავო სამართლებრივი ნორმა ეწინააღმდეგება კონსტიტუციას, მათ შორის, ამ ჩანაწერს: ,,ყოველ ადამიანს აქვს უფლება თავის უფლებათა დასაცავად მიმართოს სასამართლოს“.
საქართველოს კონსტიტუცია ითვალისწინებს ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოთი სარგებლობის უფლებას.
„ნაფიც მსაჯულთა სასამართლო არის რა საქართველოს კონსტიტუციით გათვალისწინებული სასამართლო სისტემის ნაწილი, ის თავისთავად ექცევა საქართველოს კონსტიტუციის 42-ე მუხლის პირველი პუნქტით გარანტირებული სამართლიანი სასამართლოს უფლების დაცვის ქვეშ.
ვინაიდან, ზოგადად, სასამართლო ხელისუფლების კომპეტენციის მიზანია ადამიანის უფლებების ადეკვატური და სრულყოფილი დაცვა, მართლმსაჯულების განმახორციელებელი მთელი კონსტიტუციური სისტემის ფუნქცია უნდა პასუხობდეს სამართლიანი სასამართლოს უფლებით სრულყოფილად სარგებლობის მოთხოვნებს.
მიუხედავად იმისა, რომ უფლებების სრულყოფილი დაცვისთვის ნაფიც მსაჯულთა სასამართლო არ წარმოადგენს უალტერნატივო, უპირობოდ აუცილებელ მექანიზმს, როგორც უკვე აღინიშნა, ნაფიცი მსაჯულების მონაწილეობით საქმის განხილვის უფლების ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფისას, კანონმდებელი შებოჭილია კონსტიტუციური წესრიგით და ფუნდამენტური უფლებებით, მათ შორის, კანონის წინაშე თანასწორობის უფლების დაცვის ვალდებულებით. ვინაიდან კანონმდებლობა პირთა ერთ კატეგორიას აძლევს არჩევანის შესაძლებლობას, თავად გადაწყვიტონ, ვის უფრო ენდობიან და, შედეგად, საკუთარი გადაწყვეტილებით შეძლონ გავლენა მოახდინონ იმაზე, რომ მათ საქმეზე შედგეს სამართლიანი მართლმსაჯულება, ასეთ შესაძლებლობაზე დაუსაბუთებლად, ყოველგვარი საჭიროების, აუცილებლობისა და გამართლების გარეშე უარის თქმა არსებითად იგივე კატეგორიას მიკუთვნებული სხვა პირებისთვის, შეუძლებელია არ იწვევდეს მათი უფლების დარღვევას“ – ვკითხულობთ სარჩელში.
ბრალდებული მოსამართლეებს ახსენებს ასევე, რომ მნიშვნელოვანია ნდობა სასამართლოს მიმართ.
„საკონსტიტუციო სასამართლომ არაერთ საქმეზე ხაზგასმით აღნიშნა, რომ სამართლიანი მართლმსაჯულება მოითხოვს არა მხოლოდ ყველა საჭირო, საკმარისი და ადეკვატური პროცედურითა თუ გარანტიით სასამართლოს აღჭურვას, არამედ, იმავდროულად, გულისხმობს მის ასეთად აღქმადობას საზოგადოების და დავის მონაწილეთა მხრიდან.
სასამართლოს სამართლიანობის აღქმადობას, ცხადია, პირველ რიგში, განაპირობებს და უზრუნველყოფს სასამართლოს [მოსამართლეთა] ინსტიტუციური და პერსონალური დამოუკიდებლობის, მიუკერძოებლობის, ამასთან, გადაწყვეტილებათა დასაბუთებულობის დამაჯერებელი ხარისხი. ამ თვალსაზრისით, ასევე დიდი მნიშვნელობა აქვს სასამართლო ინსტიტუტისადმი მხარეთა და, ზოგადად, საზოგადოების ნდობას, რომელიც ზემოაღნიშნულის გარდა სხვა ფაქტორებზე დამოკიდებულებითაც იქმნება. ერთ-ერთ ასეთ ფაქტორს უდავოდ წარმოადგენს პირის შესაძლებლობა, თავად აირჩიოს ინსტიტუტი, რომლის მიერ საქმის სწორად გადაწყვეტა მისთვის პროგნოზირებადი და უფრო დამაჯერებელია, შედეგად კი გავლენა მოახდინოს საკუთარი საქმის გადაწყვეტის ბედზე,“ – აღნიშნულია სარჩელში.
თუ საკონსტიტუციო სასამართლო ბრალდებულის სარჩელს დააკმაყოფილებს, პარლამენტი იძულებული გახდება, სადავო სამართლებრივი ნორმა სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსში შეცვალოს.
ამ თემაზე:
„ბანანზე“ 16 წლის ბიჭის დაღუპვის საქმის განხილვა დაიწყო – ბრალდებული ნაფიც მსაჯულებს ითხოვს
