საქართველოდან ემიგრაციაში ყოველწლიურად სულ უფრო და უფრო მეტი მოქალაქე მიდის. ძირითადი მიმართულები ემიგრანტებისთვის ევროპის ქვეყნები და ამერიკაა, თუმცა საქართველოს ბევრი მოქალაქე მიდის ერაყშიც, სადაც სამუშაო ვიზას ევროპის ქვეყნებთან შედარებით მარტივად იღებენ.
ერაყში საქართველოს მოქალაქეები ძირითადად სასტუმროებში, კაფე-ბარებსა და ოჯახებში მუშაობენ დამლაგებლებად. რახან ერაყში წასული ქართველი ემიგრანტები ძირითადად ლეგალურად, სამუშაო ვიზით საქმდებიან, ხშირად მიჰყავთ ოჯახის წევრებიც.
საქართველოს 2021-2030 წლების მიგრაციის სტრატეგიაში წერია, რომ ემიგრაციის აღრიცხვის გამართული სისტემა არ გვაქვს და სტატისტიკური მონაცემები საქართველოდან შრომითი ემიგრანტების შესახებ არ არის სრულყოფილი. ვერ ხერხდება შრომითი ემიგრანტების მონაცემების შეგროვება და ანალიზი სოციალურ-ეკონომიკურ ჭრილში [სქესი, ასაკი, განათლების დონე და სხვ].
თუმცა ემიგრაციის მასშტაბისა და საზღვარგარეთ წასვლის ძირითადი მოტივების გათვალისწინებით შეიძლება ითქვას, რომ ემიგრაცია საქართველოდან უპირატესად საზღვარგარეთ დასაქმებას უკავშირდება.
„აღსანიშნავია, რომ 2014 წლის მოსახლეობის აღწერის შედეგების მიხედვით, შრომისუნარიანი ასაკის ემიგრანტთა შორის უმრავლესობა (55%) ქალია“, – წერია მიგრაციის სტრატეგიაში.
39 წლის სალომე სირაძე 12 წელია ერაყში მუშაობს. ორი შვილი ჰყავს. აქამდე შვილების გაზრდა იყო საჭირო. ახლა ისინი აბიტურიენტები ხდებიან და დედა ფიქრობს, რომ სტუდენტებს კიდევ უფრო მეტი დასჭირდებათ, ვიდრე აქამდე. სალომე თავიდან მეუღლესთან ერთად წავიდა ემიგრაციაში. ახლა მარტო მუშაობს ერაყში.
თავიდან თურქეთში უვლიდა მოხუცს, მაგრამ ეს ხელფასი მის ოჯახს არ ჰყოფნიდა და სწორედ ამის შემდეგ გადაწყვიტა ცოლ-ქმარმა ერაყში ერთად წასვლა.
სალომეს ქმარი მეგობარს დაუკავშირდა ერაყში, რომელმაც სამუშაო პირობების შესახებ მიაწოდა ინფორმაცია წყვილს, ოჯახებში დამხმარე ქალებისთვის იყო ძირითადად ერაყში ვაკანსიები, სალომემ ეს ემიგრაციაში წასვლამდეც იცოდა და წავიდნენ.
- სალომე სირაძე, 39 წლის ემიგრანტი
მე ოჯახში ვმუშაობდი, ჩემი ქმარი – სხვაგან. ერთ ქალაქში ვმუშაობდით, ერთად წავედით სამუშაოდ, მაგრამ მაინც სხვადასხვაგან გვიწევდა ცხოვრება. ორივენი ვაგროვებდით ხელფასს და რაც შვილებს საქართველოში ყოფნისას ვერ გავუკეთეთ, გავუკეთეთ ერაყიდან:
საქართველოში საკუთარი სახლიც არ გვქონდა. ქირით ვცხოვრობდით. ერაყში შრომით ოზურგეთში ვიყიდეთ სახლი. ზოგს სახლში შვილების დამტოვებელიც არავინ ჰყავს. მე ამ მხრივ გამიმართლა, რადგან დედამთილი მყავდა სახლში და ჩემს შვილებს დედობას და ბებიობას უწევდა ერთდროულად. მისი უზომოდ მადლიერი ვარ, მაგრამ მე შორს ყოფნით ჩემს შვილებს ეს სითბო დავაკელი. ამ წლებს ვეღარაფერი აანაზღაურებს.
არც ვიცი, როდის დავბრუნდები. ვერაფერს ვხედავ საქართველოში ჯერ ისეთს, რომ ემიგრანტმა სამსახურის კარი გამოიხუროს უცხოეთში და თქვას, დამთავრდა ჩემი ემიგრანტობაო და დაბრუნდეს.
ჩვენი ხელისუფლება არაფერს აკეთებს ემიგრანტების დასაბრუნებლად. მხოლოდ საკუთარი ჯიბეებისთვის, საკუთარი ოჯახებისთვის აკეთებენ ყველაფერს.
ამდენი წელი გავიდა და ვერ ვბრუნდებით, შვილებს მშობლების სიყვარული აღარ აქვთ სიშორისგან, მაგრამ რაში ანაღვლებს ეს ჩვენს ხელისუფლებას? მათ შვილებს აქვთ ყველაფერი.
არ უნდა გვიწევდეს დასალაგებლად სხვა ქვეყანაში წასვლა. ზოგჯერ ამბობენ, დარჩით და აქ იპოვეთ სამსახურიო. შეიძლება საქართველოშიც იპოვო სამსახური, მაგრამ 700, 800-ლარიანი ხელფასი არც ერთ ოჯახს არ ჰყოფნის, ოჯახს ამ ხელფასით ვერაფერს შეჰმატებ.
საარსებო მინიმუმი 256 ლარია საქართველოში თურმე. მთავრობის წევრების შვილებს ჰყოფნით თვიდან თვემდე 256 ლარი? თუ ჩემს შვილებს ეუბნებიან, რომ ეს უნდა იკმარონ, თვითონაც ამით იცხოვრონ მაშინ და ამდენი იკმარონ.
მათი შვილები დედ-მამასთან იზრდებიან, სითბოსა და ფუფუნებაში, ჩვენს შვილებს ჩვენი უცხო ქვეყანაში გადახვეწის სანაცვლოდ არაფერი დაჰკლებიათ, მაგრამ დააკლდათ მთავარი – მშობლების სიახლოვე და ურთიერთობები. ეს მთავარი ძალა წაერთვათ ჩვენს შვილებს და ვის ადარდებს ეს?
ყველა ხელისუფლება გვპირდებოდა ქვეყნის თავისუფლებას და კარგ მომავალს ჩვენი შვილებისთვის და სად არის ეს ყველაფერი? ხომ შეიძლება პენსიონერს პროდუქტის ყიდვის საშუალება მაინც ჰქონდეს, ემიგრანტს კი – თავის ქვეყანაში დაბრუნების პირობები? თვიდან თვემდე რომ ეყოს ადამიანს ნორმალურად კვებისთვის ხელფასი, ამის მოგვარება მაინც არ შეიძლება? 100 ლარით ერთხელ რომ წახვალ ბაზარში ოჯახისთვის, შინ ვერაფერს მოიტან.
ჩემთვის არაფერი შეიცვლება, არ ვიცი, როდის დავბრუნდები. ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსმა შესაძლოა მომავალში მდგომარეობა შეცვალოს. მეც ეს მინდა, ორი შვილი მყავს, არ მინდა, მათაც ჩემსავით ემიგრანტობის გარდა სხვა არჩევანი არ ჰქონდეთ თავიანთი შვილების გასაზრდელად, მინდა ჩემმა შვილებმა შეძლონ საქართველოში თვითდამკვიდრება და ღირსეულად ცხოვრება მათი შვილების მომავლისთვის.
ბევრი მაგალითი აჩვენებს, რომ შრომით ემიგრაციაში წასულ ქალებს უწევთ არამხოლოდ შვილების, არამედ შვილიშვილების მატერიალური უზრუნველყოფაც და თაობათა ცვლა კიდევ უფრო ამძიმებს მათ ყოფას ემიგრაციაში.
ხშირად ოჯახები სამუდამოდ რჩებიან ემიგრანტების ფულად გზავნილებზე დამოკიდებულები მანამ, სანამ ქალი მუშაობას შეძლებს.
საქართველოს ეკონომიკაზე ფულადი გზავნილების გავლენა ყოველწლიურად იზრდება. 2023 წლის კვლევაში: „შრომითი მიგრანტი ქართველი ქალების სოციალურ-ეკონომიკური სტაბილურობა“ წერია, რომ ეროვნული ბანკის უახლესი მონაცემებით, უშუალოდ მუშაკთა გზავნილებმა 2022 წელს 2.3 მლრდ აშშ დოლარი შეადგინა, რაც მთლიანი შიდა პროდუქტის (მშპ) დაახლოებით 9 პროცენტია.
„ქვეყნის ეკონომიკისთვის ფულადი გზავნილების კრიტიკული მნიშვნელობა განსაკუთრებით COVID-19-ის კრიზისის დროს გამოჩნდა“ – წერია კვლევაში.
