მუნიციპალური ქონების არასრულ აღრიცხვასა და მისგან გამოწვეულ პრობლემებზე ბათუმის მერიაში 2018 წლიდან საუბრობენ, იმ დროიდან, როცა სახელმწიფო აუდიტის სამსახურმა ამ პრობლემის შესახებ შეფასების ანგარიშში დაწერა. მაშინ აუდიტი წერდა, რომ ბათუმის მერიას 670 მილიონი ლარის ღირებულების ქონების მხოლოდ 0,1% აქვს აღწერილი და ამის შესახებ 2015-2016 წლებშიც მიუთითეს, თუმცა უშედეგოდ.
აუდიტის ინფორმაციით, ბათუმის მერიას მის ბალანსზე რიცხული არაფინანსური აქტივების სრული ინვენტარიზაცია, მოქმედი რეგულაციის შესაბამისად, ბოლო 12 წელია არ ჩაუტარებია. შესაბამისად, მერიის ბალანსზე არსებული ქონების მნიშვნელოვანი ნაწილის ფიზიკური არსებობის დადასტურების შესაძლებლობა აუდიტორს არ ჰქონდა.
ამ ანგარიშიდან 4 წლის შემდეგ, 2023 წლის სექტემბერში, სახელმწიფო აუდიტმა გამოაქვეყნა ბათუმის მერიის მუშაობის შეფასების ანგარიში, სადაც გაცილებით სიღრმისეულად მიმოიხილა ეს საკითხი.
იმის საილუსტრაციოდ, თუ რამდენად დიდ სირთულეს ქმნის ეს გარემოება, თუნდაც მომავალი წლის დაგეგმვის თვალსაზრისთ, აუდიტმა რამდენიმე მიმართულებაზე გამახვილა ყურადღება.
კერძოდ, აუდიტი წერს, რომ 2022 წლის მდგომარეობით მუნიციპალიტეტში არ არის შესრულებული მოთხოვნები იჯარით გაცემული ქონების აღრიცხვასთან დაკავშირებით. იჯარით გაცემული ქონება ბუღალტრულად არ არის აღრიცხული და შესაბამისად, ის არც ფინანსურ ანგარიშგებაში ფიგურირებს:
„საიჯარო ხელშეკრულებების ძირითადი ნაწილი გაფორმებულია წინა წლებში და მერიამ ვერ წარმოადგინა ინფორმაცია იჯარით გაცემული ქონების ღირებულების შესახებ.
იჯარით გაცემული ქონების აღურიცხველობა, ძირითადი კაპიტალის მოხმარების მუხლის არასწორ ასახვას იწვევს, რაც, თავის მხრივ, გავლენას ახდენს „წმინდა აქტივის/კაპიტალის“ მუხლის სისწორეზე. შესაბამისად, ვერ მივიღეთ რწმუნება 2022 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით წარდგენილ კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებაში „საინვესტიციო ქონების“ მუხლის სისწორესთან დაკავშირებით.“
ანგარიშის მიხედვით, კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებაში 2022 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით არ არის ასახული საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთები და შენობები, რომლებიც მუნიციპალიტეტის საკუთრებად ითვლება. ამ აქტივების სარგებლობაში პირველადი გადაცემა არ განხორციელებულა და არ არის შეფასებული.
მერიის ფინანსურ ანგარიშგებაში არ ირიცხება 2000 ერთეულზე მეტი მიწის ნაკვეთი და სხვა უძრავი ქონება, რომელიც საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მონაცემებით, ბათუმის მუნიციპალიტეტის საკუთრებაა და არ არის შეფასებული.
ეს ანგარიში საკრებულოს საფინანსო-საბიუჯეტო კომისიის სხდომაზე განიხილეს, სადაც მერიის საფინანსო-საბიუჯეტო პოლიტიკის სამსახურის უფროსმა ედნარ ნატარიძემ განმარტა, რომ აუდიტი საუბრობს საერთაშორისო სტანდარტების აღრიცხვაზე, რასაც წლები დასჭირდება:
„აღრიცხვის სისტემა გადადის საერთაშორისო სტანდარტებზე. ეს ითვალისწინებს, რომ თითოეული ქონება და შემადგენელი ნაწილი, წინასწარვე უნდა იყოს განსაზღვრული, რისთვის, რა მიზნისთვის გვაქვს. ფინანსურ ნაწილში ასე უნდა იყოს დალაგებული. კი ბატონო, კარგია, მაგრამ ამის გაკეთებას ვერც შემდეგ წელში მოხდება და ვერც იმის შემდგომ წლებში. ამას წლები დასჭირდება, იმიტომ, რომ საკმაოდ შრომატევადია. რაც აღრიცხული გვაქვს, გვაქვს კანონმდებლობის სრული დაცვით. რაც შეეხება ინვენტარიზაციას, მოგეხსენებათ, რომ ესეც ქვეყნის მასშტაბის პრობლემაა“.
ედნარ ნატარიძის ინფორმაციით, მერიამ უკვე გამოაცხადა ტენდერი საწყობის ინვენტარიზაციის ჩატარების მიზნით და გამარჯვებული კომპანიაც შერჩეულია, რომელმაც „25 დეკემბრამდე სრული ინვენტარიზაცია, მარაგებისა და ნაშთების მოწოდება უნდა უზრუნველყოს“.
24 ნოემბერს, ბათუმის საკრებულოს „ოცნების“ ფრაქციის თავმჯდომარე თენგიზ აფხაზავა საკრებულოს კომისიის სხდომაზე დაინტერესდა, მოხდება თუ არა აღწერილი მარაგების პროგრამული უზრუნველყოფა, რაზეც ედნარ ნატარიძემ განმარტა, რომ ამ ეტაპზე მხოლოდ ინვენტარიზაცია იყო ტენდერის მოთხოვნა.
აუდიტი ასევე წერდა, რომ ინვენტარიზაცია არც მუნიციპალურ ორგანიზაციებში ჩატარებულა:
„ინვენტარიზაცია ჩაუტარდა მხოლოდ ადმინისტრაციული დანიშნულების, 999 465 ლარის ნარჩენი საბალანსო ღირებულების მოძრავ ქონებას, რაც მუნიციპალიტეტის მერიის ბალანსზე რიცხული ძირითადი აქტივების 0,09%-ს შეადგენს. მუნიციპალიტეტის მერიის მიერ ასევე არ ჩატარებულა იმ უძრავი ქონების ინვენტარიზაცია, რომელიც საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მონაცემებით, მუნიციპალიტეტის საკუთრებას წარმოადგენს“.
2022 წელს არცერთ საბიუჯეტო ორგანიზაციაში არ ჩატარებულა მოთხოვნებისა და ვალდებულებების ინვენტარიზაცია. აუდიტი აცხადებს, რომ ადგილზე შეამოწმა ა(ა)იპ − ბათუმის კულტურის ცენტრის ბალანსზე რიცხული აქტივების ფიზიკური მდგომარეობა და აღმოჩნდა, რომ არ არის უზრუნველყოფილი მათი დაზიანებისგან დაცვისა და შენახვის პირობები, რაც განაპირობებს მათ მწყობრიდან გამოსვლას.
კომისიის კომისიის სხდომაზე საკრებულოს წევრმა რეზო ხარაზმა მოითხოვა მერიის საფინანსო-საბიუჯეტო სამსახურმა გამოიყენოს სახელმწიფო აუდიტის ვებგვერდზე არსებული შესაძლებლობა და ატვირთოს განმარტებები აუდიტის მითითებებთან დაკავშირებით.
