„გვინდოდა სოხუმში ახალგაზრდებთან შეხვედრა, მაგრამ ამის საშუალება არ მოგვცეს – ჯერ მატარებელი გააჩერეს, მერე ავტობუსი მოვძებნეთ და ავტობუსით წავედით, მაგრამ მძღოლი მოგვპარეს,“ – გვიყვება თენგიზ ორჯონიკიძე, მისი სარჩელის განხილვა დღეს, 29 ივნისს დაიწყო საკონსტიტუციო სასამართლომ.
თენგიზ ორჯონიკიძე თანამებრძოლებთან ერთად ეროვნული მოძრაობის ერთ-ერთ აქციაზე 1988 წელს დააკავეს. იგი პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებას ითხოვს.
„სოხუმში უნდა გაგვემართა აქცია, მაგრამ ვერ ჩავედით. მინდოდა მეთქვა, რომ ჩვენ მტერი სხვა გვყავს… ახლაც ვფიქრობ, მაშინ რომ მერაბ კოსტავა აფხაზ ახალგაზრდებს შეხვედროდა… იმ დროს უკვე მომზადებული იყო აფხაზეთის საკითხი.
აქციაში მონაწილეობისთვის მე 1988 წლის დეკემბრიდან 1989 წლის 13 თებერვლამდე ვიყავი დაკავებული,“ – ამბობს თენგიზ ორჯონიკიძე.
თენგიზ ორჯონიკიძე საკონსტიტუციო სასამართლოში იმ სამართლებრივი ნორმის ანტიკონსტიტუციურად ცნობას ითხოვს, რომლის საფუძველზეც მას თბილისის საქალაქო სასამართლომ, შემდეგ კი, სააპელაციო სასამართლომ უარი უთხრა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებაზე, ასევე კომპენსაციის მიღებაზე.
„საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიების მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, „პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად ჩაითვლება პირი, რომელიც მსჯავრდებული იყო დანაშაულის ჩადენაში ყალბი ბრალდების საფუძველზე და რაც დაკავშირებული იყო პირის პოლიტიკურ შეხედულებასთან, არსებული პოლიტიკური რეჟიმის უკანონო ქმედების მიმართ წინააღმდეგობის გაწევასთან, სოციალურ, წოდებრივ ან რელიგიურ კუთვნილებასთან.“
სარჩელს თან ერთვის თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 2 მარტის განჩინება სარჩელის წარმოებაში მიღებაზე უარის თქმის შესახებ. განჩინებაში აღნიშნულია, რომ თენგიზ ორჯონიკიძემ სასარჩელო განცხადებით მიმართა სასამართლოს მოპასუხე ფინანსთა სამინისტროს წინააღმდეგ და მოითხოვა მისი პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება, ასევე როგორც პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლის სასარგებლოდ ფინანსთა სამინისტროს დაჰკისრებოდა კომპენსაციის სახლი 2000 ლარის გადახდა.
თბილისის საქალაქო სასამართლომ ზეპირი მოსმენის გარეშე განიხილა საქმე და მიიჩნია, რომ თენგიზ ორჯონიკიძის სარჩელი არ უნდა მიიღოს წარმოებაში, რადგან „საქართველოს მოქალაქეთა პოლიტიკური რეპრესიის მსხვერპლად აღიარებისა და რეპრესირებულთა სოციალური დაცვის შესახებ საქართველოს კანონის“ მიხედვით, პირს სასამართლოსთვის კანონის ამოქმედებიდან 1 წლის განმავლობაში უნდა მიემართა – კანონი კი 2011 წლის 18 მაისს ამოქმედდა.
„ამგვარად, სადავო ნორმა გასაჩივრებულია იმგვარი ნორმატიული შინაარსით, რაც საშუალებას მომცემს, რომ აღიარებულ ვიქნე პოლიტიკურ რეპრესიის მსხვერპლად და მივიღო კანონით გათვალისწინებული შესაბამისი კომპენსაცია,“ – დასძენს მოსარჩელე.
„ეროვნული მოძრაობა უკვე დაწყებული იყო, ეს აქცია იყო საბჭოთა კომუნისტური ხელისუფლების შესუსტებისკენ,“ – ამბობს თენგიზ ორჯონიკიძე. ის თბილისის ონკოლოგიური სამედიცინო ცენტრის ექიმია და მიიჩნევს, რომ, პირველ რიგში, ისტორიული სამართლიანობა იქნება მისი რეპრესიის მსხვერპლად აღიარება.
„…გალის რაიონის ტერიტორიაზე და წყალტუბოს ზონის სოფელ ფარცხანაყანებთან, თენგიზ ორჯონიკიძემ დაარღვია საზოგადოებრივი წესრიგი, არ დაემორჩილა ხელისუფლების წარმომადგენლების კანონიერ მოთხოვნებს, რასაც მოჰყვა ტრანსპორტის მუშაობის შეფერხება,“ – ჩაუწერეს მაშინ სასამართლოს გადაწყვეტილებაში თენგიზ ორჯონიკიძეს.
თენგიზ ორჯონიკიძე ქუთაისის ავტოქარხნის რაიონის სახალხო სასამართლომ გაასამართლა.
„მაშინ აქციაზე გასვლა საშიში იყო სიცოცხლისთვის. ყველას გვეშინოდა, მაგრამ მაინც გავდიოდით. ასეთია სამშობლოს სიყვარული.
დაგვერივნენ იმ დღესაც – მოსახლეობამ შეგვიფარა, უკან გზაზე დაგვაწიეს „ომონი“, დაგვაკავეს ყველა, ვინც ვიყავით, მაგრამ ერთი ცუდად გახდა – მე მომცეს უფლება გავყოლოდი საავადმყოფოში, რადგან ექიმი ვიყავი… ოზურგეთის კლინიკაში მივედით და მერე ჩემი ფეხით მივედი დაკავებულებთან, მერაბ კოსტავა დამცინოდა, რომელი ცოტნე დადიანი შენ იყავიო.
სამტრედიაში გადაგვიყვანეს, ცემენტზე გვეძინა. მე საჭმელსაც არ ვჭამდი და შეშინდნენ… მერე გადაგვიყვანეს ქუთაისში.
სამ-სამი „ტელეგრეიკა“ გვეცვა მაშინ აქციაზე, იმდენს გვირტყამდნენ და მაშინ გავდიოდით,“ – გვითხრა თენგიზ ორჯონიკიძემ.
„…ჩვენ მივემართებოდით მერაბ კოსტავას მიერ 1988 წლის დეკემბერში ორგანიზებულ სანქცირებულ აქციაზე დასასწრებად, რაშიც კომუნისტურმა რეჟიმის წარმომადგენლებმა ხელი შეგვიშალეს და უფლება არ მოგვცეს ჩავსულიყავით სოხუმში, გზა გადაგვიკეტეს ენგურის ხიდზე და იძულებული გავხდით იქ ადგილზე გამოგვეთქვა ჩვენი პროტესტი, რაშიც, რა თქმა უნდა, კომუნისტურმა რეჟიმის წარმომადგენლებმა ხელი შეგვიშალეს. აღნიშნულიდან გამომდინარე ჩვენი გასამართლება და დასჯა კომუნისტურ ეპოქაში დისიდენტების წინააღმდეგ საყოველთაოდ გამოყენებული მუხლი 206 (3) პრიმა მუხლით მოხდა, რაც აშკარად პოლიტიკური რეპრესია იყო,“ – წერს მოსარჩელე საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლეებს.
