ხულო-ზარზმის გზის რეაბილიტაციის სამუშაოები რამდენიმე მილიონი ლარით ძვირდება. გარდა ამისა, სათუოა სამუშაოების მიმდინარე წელს მთლიანად დასრულებაც.
ბათუმი-ახალციხის ავტომაგისტრალის ამ მონაკვეთის რეაბილიტაციაზე [ორ ლოტად] ხელშეკრულებები ჯამში 95,6 მილიონ ლარზეა გაფორმებული. სამუშაოები დაწყებულია, თუმცა გზის გასწვრივ არაერთ ადგილზე გააქტიურდა მეწყერი.
სახელმწიფო ბიუჯეტიდან დამატებითი მილიონები სწორედ დამეწყრილი ფერდობების გამაგრებას დასჭირდება.
გეოლოგიური დასკვნის მიხედვით, ხულო-ზარზმის მონაკვეთზე მეწყრის განვითარების ერთ-ერთი მიზეზი სწორედ გზის გაფართოებასთან დაკავშირებული სამუშაოებია.
ხულო-გოდერძის უღელტეხილის მონაკვეთზე განვითარებული მეწყრის შედეგად ჩამოშლილი ფერდობების აღდგენაზე კი, საქართველოს საავტომობილო გზების დეპარტამენტმა ცალკე ტენდერი გამოაცხადა.
სატენდერო თანხა 15 359 794 ლარია, რომლის ფარგლებშიც დამეწყრილი ფერდობები 8 ადგილზე უნდა აღადგინონ.
ეს ადგილები ხულოს მუნიციპალიტეტის სოფლებშია:
- ჯვარიქეთში
- ტაბახმელაში [3 ადგილზე]
- შუასოფელსა და
- დანისპარაულში [3 ადგილზე]
„მიმწოდებელი ვალდებულია, ტენდერით გათვალისწინებული სამუშაოების დასრულება უზრუნველყოს სამუშაოების დაწყების შესახებ დეპარტამენტის წერილობითი დავალების გაცემიდან 9 თვეში. მიმწოდებელს არ აქვს უფლება სამუშაოები დაიწყოს დეპარტამენტის წერილობითი დავალების მიღებამდე“, – აღნიშნულია პირობაში.
ტენდერში წინადადებების მიღება, 2023 წლის 20 ივლისს დაიწყება და 25 ივლისს დასრულდება.
განახლება: აღნიშნულ ტენდერში გამარჯვებული სატენდერო კომისიამ 2023 წლის 1-ელ აგვისტოს გამოავლინა. სატენდერო კომისიის ოქმის მიხედვით, ტენდერში ყველაზე დაბალი ფასი შპს „არალმა“ დააფიქსირა – 15 მილიონ 205 ათასი ლარი.
ამავე ოქმის მიხედვით „არალის“ მიერ წრმოდგენილი დოკუმენტაცია შეესაბამება სატენდერო პირობებს. გამარჯვებულლმა კომპანიამ 2023 წლის 9 აგვისტომდე უნდა წარადგინოს გარკვეული დოკუმენტაცია, მათ შორის დაზუსტებული ხარჯთაღრიცხვა. ამის შემდეგ გადაწყვეტს სატენდერო კომისია გააფორმებს თუ არა ხელშეკრულებას „არალთან“.
სამეწარმეო რეესტრის მიხედვით „არალი“ 2004 წელს ახალციხეშია რეგისტრირებული და მას 4 მეწილე ჰყავს. აქედან ერთ-ერთი, დემეტრე თათეშვილი, კომპანიის დირექტორიცაა.
სატენდერო დოკუმენტაციას თან ახლავს გეოლოგიური დასკვნა და პროექტი თითოეული დამეწყრილი ადგილისთვის.
„წინამდებარე დასკვნა წარმოადგენს დამკვეთის [გზების დეპარტამენტის] ტექნიკური დავალების და საინჟინრო-გეოლოგიური კვლევების პროგრამით გათვალისწინებული სამუშაოების შედეგს“, – აღნიშნულია დოკუმენტში.
ხულო-გოდერძის უღელტეხილის მონაკვეთზე „საშიში გეოდინამიკური პროცესებიდან გავრცელებულია მეწყერი, ჩამოქცევები და ჩამონაშალები, ხევების გადაკვეთის ადგილებში გვხვდება სიღრმითი და გვერდითი ეროზიები და იშვიათად ღვარცოფული პროცესები“, – წერია დასკვნაში. ამასთან:
„საკვლევი ტერიტორიის უბნებზე თითქმის ყველგან დაფიქსირებულია აქტიური მეწყერი, რომელთა გამომწვევი მიზეზი არის ანთროპოგენური ფაქტორი, კერძოდ, გზის მშენებლობის და მის გაფართოების დროს ხდებოდა და ხდება ფერდობების მოჭრა, რის შედეგად ხდება ფერდობების წონასწორობის პროფილების დარღვევა, რაც იწვევს უხვი ნალექების პერიოდში ფერდობების ჩამოშლა-ჩამოცურებას ე.ი. მეწყრის ჩასახვა-განვითარებას“.
დასკვნაში ასევე აღნიშნულია, რომ „ყველა მეწყერი თავისი გავრცელების და სიღრმის მიხედვით მიეკუთვნება მცირე ზომის მეწყერს, ამიტომ მათი დროებითი შეჩერება შეიძლება სპეციალური პროექტებით შედგენილი საყრდენი კედლებით“.
ამ დასკვნის მიხედვით, ხულო-გოდერძის უღელტეხილის მონაკვეთზე სტიქიით გამოწვეული დაზიანებული უბნების რაოდენობა სულ 17 იყო, ტენდერი კი 8 უბნის აღდგენაზეა გამოცხადებული.
„მზადდება შესაბამისი პროექტები და დანარჩენი უბნების აღდგენა-გამაგრებაზე ცალკე ტენდერი გამოცხადდება“, – გვითხრეს „ბათუმელებს“ საავტომობილო გზების დეპარტამენტში.
აღნიშნულ მონაკვეთზე 2018 წელს ტენდერში გამარჯვებულად გზების დეპარტამენტმა კომპანია „ტოდინი“ გამოაცხადა, თუმცა მოგვიანებით მასთან ხელშეკრულება შეწყვიტა და ტენდერები ხელახლა გამოაცხადა.
ხულო-ზარზმის გზის რეაბილიტაციაზე გამოცხადებულ ტენდერებში [პირველი და მეორე ლოტი] ჩინურმა კომპანია „სინოჰიდრომ“ გაიმარჯვა. სამუშაოები 2 ლოტად შემდეგნაირად ფინანსდება:
- პირველი: ხულო-გოდერძის უღელტეხილი – ამ მონაკვეთზე სამუშაოების დასრულება [დეპარტამენტის ინფორმაციით] დაგეგმილია 2023 წელს. პროექტის სახელშეკრულებო ღირებულებაა 57 177 829 ლარი. დაფინანსებულია არაბთა ეკონომიკური განვითარების ქუვეითის ფონდის (KFAED) მიერ.
- მეორე: გოდერძის უღელტეხილი-ზარზმა – ამ მონაკვეთზეც სამუშაოების დასრულება იგეგმება ასევე 2023 წელს. პროექტის ღირებულებაა 38 511 473 ლარი. აღნიშნული სამუშაოები კი სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ფინანსდება.
იყო თუ არა შესწავლილი ეს ადგილები და იყო თუ არა გეოლოგიური დასკვნა, როცა ხულო-ზარზმის გზის რეაბილიტაცია დაპროექტდა [პირველი და მეორე ლოტები]; თუ ეს მეწყერი გზის გაფართოების სამუშაოებმა გამოიწვია, როგორც ამ 17 ადგილთან დაკავშირებულ გეოლოგიურ დასკვნაშია აღნიშნული?
ტენდერის პირობით ფერდები უნდა გამაგრდეს მაქსიმუმ 9 თვეში დავალების მიცემიდან; ანუ, ხულო-ზარზმის გზის რეაბილიტაცია [პირველი და მეორე ლოტები] 2023 წელს ვერ დასრულდება? – ამ კითხვებზე „ბათუმელები“ გზების დეპარტამენტისგან ელოდა პასუხებს, თუმცა მოგვიანებით გვითხრეს, რომ პასუხების მისაღებად ოფიციალურად, წერილობით უნდა მივმართოთ.
გეოლოგიური დასკვნის მიხედვით, ყველა ამ უბანზე „საშიში გეოდინამიკური პროცესებიდან გავრცელებულია ჩამოქცევითი, ჩამონაშალები და მეწყრული პროცესი, რომლებიც გამოწვეულია ადამიანის საქმიანობიდან გამომდინარე, კერძოდ, გზის გაფართოებასთან დაკავშირებული სამუშაოების შედეგია“.
- სოფელ ჯვარიქეთის ტერიტორიაზე – დაზიანებული მონაკვეთის მთლიანი სიგრძე 55 მეტრი
- სოფელ ტაბახმელას განაპირა ნაწილში – 55 მეტრი
- სოფელ ტაბახმელას განაპირა ნაწილში – 70 მეტრი
- სოფელ ტაბახმელაში – 120 მეტრი
- სოფელ შუასოფელში – 150 მეტრი
- სოფელ დანისპარაულში – 60 მეტრი
- სოფელ დანისპარაულში – 55 მეტრი
- სოფელ დანისპარაულში – 70-80 მეტრი
გეოლოგიური დასკვნის მიხედვით, გარდა ამ 8 ადგილისა, კიდევ არის 9 დამეწყრილი ადგილი, სადაც ფერდობის აღდგენა აუცილებელია. როგორც დეპარტამენტში გვითხრეს, ამ ადგილების გამაგრებაზე ტენდერი ცალკე გამოცხადდება. ბუნებრივია ამ სამუშაოებშიც დამატებითი თანხა დაიხარჯება ბიუჯეტიდან და შესრულებასაც რამდენიმე თვე დასჭირდება [რელიეფისა და მეტეოროლოგიური პირობების გამო კი, შემოდგომის ბოლოდან-გაზაფხულამდე გოდერძის უღელტეხილზე რაიმე სამუშაოების ჩატარება ფაქტობრივად გამორიცხულია].
ამ უბნებზეც, გეოლოგიური დასკვნის მიხედვით, „საშიში გეოდინამიკური პროცესები გზის გაფართოებასთან დაკავშირებული სამუშაოების შედეგია“
- სოფელ პაქსაძეებში – დაზიანებული მონაკვეთის მთლიანი სიგრძე 50 მეტრი [მეწყრის წარმოშობის მიზეზია ფერდობში გამომავალი გრუნტის წყლები და ანთროპოგენური ფაქტორი [გზის გაფართოების სამუშაოები], რომელმაც ხელი შეუწყო მეწყრის ჩამოყალიბებას.
- ცენტრალურ გზასა და სოფელ ღურტისკენ მიმავალი გზის გასაყარზე – 80-90 მეტრი [საშიში გეოდინამიკური პროცესებიდან აქ გავრცელებულია ჩამოშლითი პროცესი, რომელიც გამოწვეულია ადამიანის საქმიანობიდან გამომდინარე, კერძოდ გზის გაფართოებასთან დაკავშირებული სამუშაოების შედეგია]
- სოფელ დიოკნისის ტერიტორიაზე – 200 მეტრი [უბანზე განვითარებულია ჩამოშლითი პროცესი, რომელიც გამოწვეულია ქანების ძლიერი გამოფიტვის, დანაპრალიანების და გზის გაფართოების მიზნით ფერდობის მოჭრის შედეგად, დარღვეულია წონასწორობის პროფილი, ამის გამო ხდება პერიოდული ჩამოშლა, უფრო მეტად უხვი ნალექის დროს.]
- სოფელ დიოკნისის ტერიტორიაზე – 30 მეტრი [უბანზე განვითარებულია ჩამოშლითი პროცესი, რომელიც გამოწვეულია ქანების ძლიერი გამოფიტვის, დანაპრალიანებისა და გზის გაფართოების მიზნით ფერდობის მოჭრის შედეგად, დარღვეულია წონასწორობის პროფილი, ამის გამო ხდება პერიოდული ჩამოშლა, უფრო მეტად უხვი ნალექის დროს.]
- სოფელ ჯვარიქეთის ტერიტორიაზე – 140 მეტრი [უბნის მთელ სიგრძეზე განვითარებულია მცოცავი ტიპის მეწყერი, რომლის გააქტიურება ემთხვევა უხვ ნალექს. დროებით სტაბილიზებული მეწყერია. ობიექტის ზედა ნაწილი გამაგრებულია 5 მ. სიმაღლის გაბიონებით; ფერდობი 45 მეტრ სიგრძეზე გამაგრებულია 2-3,5 მ. სიმაღლის მსხვილი ბეტონის ბლოკებით.]
- კურორტის („გოდერძი“) სასტუმროების კომპლექსის თავზე – 270-280 მეტრი
- ზედა უბნიდან ქვემოთ 200-220 მ-ში მეორე სერპანტინის [მიხვეულ-მოხვეული, დაკლაკნილი გზა მთაში] ბოლოში – 70-80 მეტრი
- გოდერძის უღელტეხილის დასავლეთ ფრთაზე მეორე სერპანტინის დასაწყისში – 120 მეტრი [გზის ქვედა მხარე გამაგრებულია გაბიონით. მაგრამ ფუძე გრუნტის არამდგრადობის გამო ადგილებში გაბიონი დაწეულია და შესაძლებელია მოხდეს მისი გარღვევა“.]
- გოდერძის უღელტეხილი-ზარზმის მონაკვეთზე, უღელტეხილის დასასრულს მეორე სერპანტინზე – 50 მეტრი [„გზის გაფართოების მიზნით მოჭრილი ფერდობი, რომლის ზედა ნაწილში გავრცელებულია თიხნარი და ტექნოგენური გრუნტები. უხვი ნალექის (წვიმა) მოსვლის შედეგად გაფხვიერებულ ნალექში ჩაიჟონა საკმაოდ დიდი რაოდენობის წყალი, რის შედეგად გრუნტი დამძიმდა და გრუნტებს შორის ურთიერთ შეჭიდულობის ძალა შემცირდა. მოჭრილ ფერდობზე დიდი დახრილობების და ზემოთ ნახსენები მიზეზების გამო მოხდა გზის გვერდულის დაცურება, რაც დიდ საშიშროებას უქმნის ამ სერპანტინის თავზე გამავალ გზას.“]
დამეწყრილი უბნები [1-16] ხულო-გოდერძის გზაზე / ფოტო გეოლოგიური დასკვნიდან
