არასამთავრობო ორგანიზაცია „საფარის“ განცხადებით, სახალხო დამცველმა დაადგინა, რომ სამხარაულის ექსპერტიზის ბიურო 10 წლამდე ბავშვების დისკრიმინაციას ეწევა.
განცხადებაში ნათქვამია, რომ „საფარმა“ 2019 წლის 30 აგვისტოს საქართველოს სახალხო დამცველის აპარატში წარადგინა განცხადება, სადაც მიუთითებს, რომ სსიპ ლევან სამხარაულის სახელობის სასამართლო ექსპერტიზის ეროვნული ბიურო 10 წლამდე ასაკის არასრულწლოვანთა სასამართლო-ფსიქოლოგიურ ექსპერტიზას გაანალიზების გარეშე გასცემდა, „რაც 10 წლამდე ასაკის ბავშვთა მიმართ ასაკის ნიშნით დისკრიმინაციულ მოპყრობას წარმოადგენს“.
„სახალხო დამცველმა შეისწავლა საქმე და დაადგინა, რომ 10 წლამდე ბავშვების შემოწმება ბლანკეტურ ხასიათს ატარებს, სადაც ბიურო ასკვნიდა, რომ 10 წლამდე ბავშვს, მცირეწლოვანების გამო, არ შეუძლია სწორად აღიქვას, დაიმახსოვროს და აღიდგინოს საქმისთვის მნიშვნელობის მქონე გარემოებები და მისცეს ჩვენება“, – წერს „საფარი“.
„საფარი“ განცხადებაში ასევე დასძენს, რომ მისი მუშაობის პრაქტიკაში გამოიკვეთა რამდენიმე საქმე, სადაც ექსპერტიზის ბიუროს მხრიდან გაიცა უარყოფითი დასკვნა ასაკზე აპელირების არგუმენტით და შეფასება არ მისცემია არასრულწლოვან მოწმეთა რამდენიმესაათიანი გამოკითხვისას მიღებულ ინფორმაციას.
„საფარის“ განცხადების საპასუხოდ, სახალხო დამცველმა დაადგინა დისკრიმინაცია და აღნიშნა, რომ მსგავსი პრაქტიკა თანხვედრაში არ მოდის „დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ“ საქართველოს კანონთან და ბავშვის უფლებათა კოდექსთან.
სახალხო დამცველი განმარტავს, რომ ბავშვის გამოკითხვა კონკრეტული გარემოებების შესახებ სისხლის სამართლის საქმეში, უაღრესად მნიშვნელოვანია. ომბუდსმენი მიუთითებს, რომ 10 წლამდე ასაკის ბავშვებს, 10 წელს ზემოთ ასაკის ადამიანებთან შედარებით, მათი გონებრივი მომწიფებულობის გათვალისწინებით, განსხვავებული მოპყრობა სჭირდებათ. ის ფაქტი, რომ ამ ეტაპზე არ არსებობს არასრულწლოვანთა სასამართლო-ფსიქიატრიული ექსპერტიზის ჩატარების წესის შესახებ სპეციალური სახელმძღვანელო პრინციპები, 10 წლამდე არასრულწლოვან პირებს არათანაბარ მდგომარეობაში აქცევს მათზე ასაკით უფროს პირებთან შედარებით.
მსგავსი პრაქტიკა წარმოადგენს ასაკის ნიშნით დისკრიმინაციულ მოპყრობას, ვინაიდან არსებული საერთო წესი უარყოფითად აისახება 10 წლამდე ასაკის ბავშვებზე“, – წერს „საფარი“.
ამავე წყაროს ცნობით, აღნიშნულ საკითხზე ომბუდსმენი ზოგადი წინადადებით მიმართავს:
- საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს:
„ნორმატიულ დონეზე შემუშავდეს სპეციალური სახელმძღვანელო პრინციპები და რეგულაციები 10 წლამდე და 10 წლის ზემოთ 18 წლამდე არასრულწლოვანთა სასამართლო-ფსიქიატრიული და კომპლექსური ფსიქიატრიულ-ფსიქოლოგიური ექსპერტიზის ჩატარების წესის შესახებ;
- სსიპ ლევან სამხარაულის სახელობის სასამართლო ექსპერტიზის ეროვნულ ბიუროს:
„10 წლამდე ასაკის სასამართლო-ფსიქიატრიული და კომპლექსური ფსიქიატრიულ- ფსიქოლოგიური ექსპერტიზის ჩატარებისა და შედეგების შეფასების პროცესში არსებითად იქნას გათვალისწინებული არასრულწლოვნის საუკეთესო ინტერესი და საჭიროებები; თითოეული შემთხვევა შეფასდეს ინდივიდუალური და ფაქტობრივი გარემოებებისა და მახასიათებლების საფუძველზე.
„საფარის“ განცხადებით, აღნიშნული გადაწყვეტილება პრეცედენტულია თავისი შინაარსით და სისტემურ დონეზე გააუმჯობესებს ბავშვთა უფლებრივ მდგომარეობას საქართველოში.
