„გამოდის, რომ მე ვიყავი დანაშაულებრივი რეჟიმის თანამონაწილე…“ – გვითხრა თამარ გუდავამ წლებზე, როცა იგი ასლან აბაშიძის პრესსამსახურის უფროსის პოზიციაზე მუშაობდა. რამდენიმე დღის წინ თამარ გუდავა აჭარის განათლების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროში კულტურის დეპარტამენტის უფროსად დანიშნეს. ის, ვინც რეგიონის დონეზე კულტურის პოლიტიკა უნდა განსაზღვროს, მიიჩნევს, რომ ერთგულება უფრო მნიშვნელოვანია, მაგალითად, ასლან აბაშიძის, ვიდრე იმის შეფასება, რასაც აბაშიძე აკეთებდა და რაც დანაშაულებრივად შეფასდა არამხოლოდ სასამართლოს მიერ.
თამარ გუდავასთან ინტერვიუ მომავალზე საუბრით დავიწყეთ – რა არის სუსტი რგოლი სამინისტროში, რის შეცვლასაც იგი აპირებს?
- ქალბატონო თამარ, მინდა დავიწყოთ საუბარი თქვენს პრიორიტეტებზე. გვითხარით, კონკრეტულად რის შეცვლას აპირებთ?
პრიორიტეტები მრავალფეროვანია: კულტურის განვითარება და შემოქმედებითი ინდუსტრიების ხელშეწყობა, კულტურის სფეროს წარმომადგენელთა პროფესიული განვითარების ხელშეწყობა, კულტურული მემკვიდრეობის დაცვა და განვითარება, ასევე პოპულარიზაცია, მუზეუმებისა და გალერეების განვითარება, სასცენო და სამუსიკო ხელოვნების ხელშეწყობა, ლიტერატურული ცხოვრების განვითარება… პრიორიტეტი იქნება ასევე დასავლურ და ევროპულ კულტურაში ინტეგრაცია და პირიქით. მაგალითად, თებერვალში პარიზში გაიმართება მსოფლიოში ერთ-ერთი მეგაპრესტიჟული გამოფენა გალერეაში „გრანდ პალე“, რომელშიც მონაწილეობენ ცნობილი მხატვრები მსოფლიოდან. ეს გამოფენა წელს იმართება საქართველოს თავმჯდომარეობით, რაც ძალიან დიდი პრესტიჟია…
- ეს არის მიმდინარე პროექტები, პრიორიტეტებიც, რაც ჩამოგვითვალეთ, კარგა ხანია გაწერილია ოფიციალურ დოკუმენტებში. თქვენი კონკრეტული ინიციატივა რა არის, რა უნდა შეიცვალოს?
რაც ჩამოვთვალე, ამ მიმართულებების გააქტიურებაა საჭირო. ჩვენ ძალიან ბევრი ნიჭიერი კულტურის მოღვაწე გვყავს… ამ მიმართულებებით გვექნება ძალიან ბევრი აქტივობა, რომ აქტიურად მივიდეს კულტურა უფრო ბევრ ადამიანთან და ბევრი შემოვიდეს კულტურაში, ეს იქნება კონკურსები თუ სხვადასხვა პროექტში ჩართულობა.
- მაგალითად, რა უნდა შეიცვალოს, რომ მუზეუმების მიმართ გაჩნდეს ინტერესი და მათ გაუჩნდეთ დამოუკიდებელი შემოსავლები?
ვიმუშავებთ, რომ მეტი თანამედროვე ტექნოლოგია შევიდეს მუზეუმებში, მოხდეს მათი ადაპტირება. მეტ ადამიანს უნდა ჰქონდეს ელექტრონული წვდომა… მაგალითად, თუნდაც აუდიოგიდები, რომლებიც მისაწვდომი უნდა იყოს ყველა ენაზე, აპლიკაციის ჩამოტვირთვის ტექნოლოგიაც უნდა იყოს დანერგილი, როგორც ტურისტისთვის, ისე ადგილობრივი ვიზიტორისთვის.
- რა გამოცდილება გაქვთ თქვენ, რის გამოც მიიჩნევთ, რომ შეგიძლიათ რეგიონის დონეზე კულტურის პოლიტიკის განსაზღვრა და მისი მართვა?
ბოლო ექვსი წელია ჩვენ შევქმენით ორგანიზაცია „აჭარის კულტურის სააგენტო“, რომელიც ჩვენს ქალაქში ახორციელებდა სხვადასხვა კულტურულ ღონისძიებას. ჩვენ მივიღეთ დიდი გამოცდილება ღონისძიებების მართვის თვალსაზრისით. ამ პროგრამებში ქალები იყვნენ აქტიურად ჩართულები სხვადასხვა ღონისძიების ორგანიზებაში…
- ეს იყო საბიუჯეტო თანხებით განხორციელებული კონკრეტული პროექტები…
არა. სხვადასხვა დაფინანსება იყო, მათ შორის, სოციალური პასუხისმგებლობის ფარგლებში იყო ბიზნესის დაფინანსებაც, იყო განათლების სამინისტროს დაფინანსებაც, რადგან ტენდერში მივიღეთ მონაწილეობა. ერთი პროექტი მერიაში შევიტანეთ და თავისუფალი ინიციატივების ფარგლებში დაფინანსდა… მე შემიძლია გამოგიგზავნოთ საქველმოქმედო კონცერტების ჩამონათვალი და ტრენინგების, რომლებსაც ვატარებდით.
- თქვენი წარსულია ასევე მუშაობა ასლან აბაშიძესთანაც, მისი პრესმდივანი იყავით. როგორ აფასებთ ამ პერიოდს?
ბუნებრივია, ადამიანი, რომელიც არ გადახედავს და არ შეაფასებს მის შეხედულებებს, არ იზრდება. მისი მინუსები და პლუსები ყველა ხელისუფლებას თან ახლავს. მინდა ზუსტი ფორმულირება გითხრათ, რა პოზიცია მქონდა მე მაშინ: ჩემთვის ძალიან უცხო და მიუღებელია განდგომა, ღალატი, მით უმეტეს, როცა ვხედავდი, რომ ადამიანები იდგნენ, მათ შორის, აბაშიძესთან რაღაც ანგარების მიზნით და ანგარებითვე ღალატობდნენ მას. მე მაშინ ძალიან პატარა ვიყავი, 9 თვე ვიმუშავე მასთან, ჩემთვის უცხო და გაუგებარი იყო ადამიანების საქციელი, გუშინ რომ ერთს აკეთებდნენ და მეორე დღეს იცვლიდნენ პოზიციას.
- ანუ აბაშიძის მმართველობას „მინუსები“ ჰქონდა, როგორც თქვენ ამბობთ და იგი არ იყო დანაშაულებრივი და სეპარატისტული?
მე ვარ შეურიგებელი რაღაცებთან. ეს იყო გამოწვეული მაშინდელი პოლიტიკური ვითარებით, რასაც მოჰყვა ეს შეფასებები, რომ სეპარატისტული რეჟიმია. მე თავს არ მივიჩნევდი სეპარატისტად, რადგან არასოდეს შეიძლება დადგეს ქვეყანაში საკითხი, რომ მოგივიდეს ეს აზრი. სეპარატისტი სულ სხვა რაღაცააა.
- იყო თუ არა ასლან აბაშიძე დამნაშავე?
არ ვიცი, როგორ შეიძლება ფორმულირება: დამნაშავე თუ არადამნაშავე. იყო დაპირისპირება ცენტრის და რეგიონის და ეს იყო მტკივნეული. დამნაშავეა რეგიონის ხელმძღვანელი, რომელიც არ ემორჩილება ცენტრს, ერთი შეხედვით, ეს ასეც არის, ვთქვათ, მაგრამ ამას ახლდა რაღაც შეურიგებელი დაპირისპირებები და ეს გამოჩნდა რეალურად, რაც არ ყო ნორმალური სიტუაცია. ეს მოიტანა იმ სიტუაციამ, ეს იყო ძალიან მიუღებელი, არ იყო მისაღები და სწორი. არ უნდა მისულიყო აქამდე სიტუაცია…
- იქნებ კონკრეტულად გვითხრათ: ასლან აბაშიძის მმართველობა იყო თუ არა დანაშაულებრივი?
ეს შეფასდა მომდევნო ხელისუფლების მიერ, სასამართლომ განიხილა. მე ვფიქრობ, რომ ნებისმიერი ხელისუფლება დანაშაულებრივი არის თუ არა, ამას პასუხს სცემს ისტორია.
- თქვენ რა პასუხს სცემთ?
მაშინ მე უნდა ვთქვა, რომ მე ვიყავი დანაშაულებრივი რეჟიმის მონაწილე. მე არ ვთვლი, რომ რამე დავაშავე იმ დროს იმიტომ, რომ ვმუშაობდი მასთან… თუ დამინდობთ და არ შემაფასებინებთ ასე მკაცრად, საკუთარ თავსაც უნდა მოვთხოვო მაშინ პასუხი. ბევრი რაღაც იყო მიუღებელი, მე ასაკი მიწყობდა ხელს და ხშირად ვამბობდი, ბევრი რაღაც არ სჯეროდა გარემოცვას, მე მქონდა სითამამე, ახალი დასრულებული მქონდა უნივერსიტეტი, მაგრამ მე იქ არაფერს ვწყვეტდი, ეს იყო ჩემი მოვალეობა, რომ ჩამეყენებინა საქმის კურში.
ვიყავი ნაწილი მაშინდელი ხელისუფლების და მე ჩემი იქ ყოფნის პერიოდში არაფერი გამიკეთებია ისეთი. მე მაშინ საკუთარი თავი უნდა შევაფასო, როგორც სეპარატისტი და არ ვარ სეპარატისტი… ძალიან პატარა ვიყავი და არავინ მისმენდა. ეს იყო ძალიან მტკივნეული, რაც მაშინ ხდებოდა.
- არც იმ მოსაზრებას იზიარებთ, რომ ასლან აბაშიძე რუსეთის ინტერესებს ატარებდა?
მე ორჯერ ვიყავი მივლინებით მასთან [ასლან აბაშიძესთან] ერთად სტრასბურგში 2003 წელს ევროსტრუქტურებში. მე, მაგალითად, ვერ აღვიქვამდი, რომ ასე რაღაცას ატარებდა, მე ვიყავი სტრასბურგში და ვხდებოდით მაღალი თანამდებობის პირებს და ეს იყო ჩემთან გაცხადებული და, ზოგადად, ეს გაცხადებული პოზიცია მამშვიდებდა მაშინ.
- ვერც შემდეგ აღიქვით, როცა ასლან აბაშიძეს რუსეთში გაყევით?
არასწორი ინფორმაცია გავრცელდა ჩემს შესახებ, მე ასლან აბაშიძეს რუსეთში არ გავყოლილვარ, გარკვეული პერიოდის შემდეგ ჩავედი ნათესავებთან. აქ სიტუაცია ნამდვილად არ იყო სახარბიელო მათთვის, ვინც აბაშიძესთან მუშაობდა და ეს არ იყო ჩემი ახირება. მე იქ კერძო, ამერიკულ კომპანიაში ვმუშაობდი.
- ასლან აბაშიძე დაგეხმარათ?
მე სტრასბურგში ყოფნისას ქართველი ბიზნესმენი დავით იაკობაშვილი გავიცანი, მას მივმართე, იგი ამ ცენტრის ერთ-ერთი მეპატრონე იყო. ასლან აბაშიძეს რუსეთში ცხოვრების დროს მხოლოდ ერთხელ შევხვდი, მასთან პოლიტიკაზე საუბარი აკრძალული იყო. შემდეგ უკვე რამდენი წელია არ მქონია ურთიერთობა.
- რაზე გესაუბრათ ასლან აბაშიძე, თუ საიდუმლო არ არის?
მოკითხვა იყო, რას შვრებიან ბავშვები, რომლებიც ოპერაში მღეროდნენ, განაგრძეს თუ არა სიმღერა. უცნაური იყო ეს კითხვები. არ უნდოდა, მაგალითად, მათზე საუბარი, ვინც უღალატა თუ პოზიცია შეიცვალა. ძირითადად ვსაუბრობდით ხელოვნებაზე, კულტურაზე.
- საქართველოში 2013 წელს დაბრუნდით, მას შემდეგ, როცა ხელისუფლებაში „ქართული ოცნება“ მოვიდა. ხელისუფლებაში დაბრუნდა, მაგალითად, ლაშა კომახიძეც. იგი აბაშიძის თანაშემწე და ხაზინის უფროსი იყო…
ჩვენ არ გვაქვს უფლება, ადამიანებს, რომლებსაც არაფერი დაგვიშავებია არასდროს, ვაკეთოთ საქმე? მე ვფიქრობ, რომ ეს უფლება არავის ჩამოურთმევია. რადგან მე იმ დროს დავიბადე და მომიწია ცხოვრება და მუშაობა…
- მაგრამ თქვენი პასუხებიდან გამოდის, რომ იმავეს გააკეთებდით დღესაც, ახლა აბაშიძე რომ გვყავდეს ისევ აჭარის მთავრობის თავმჯდომარედ…
ასლან აბაშიძე აღარ არის.
