„არსებობს, როგორც უსაფრთხოების რისკი, ასევე სტრესი, რომელიც შეიძლება ბავშვმა მიიღოს წლების წინ გამოქვეყნებული ფოტოს, ან ვიდეოს გამო,“ – ამბობს ბავშვთა და ოჯახის ფსიქოლოგი, ქეთი დევაძე. მას ვესაუბრეთ შემთხვევაზე, როცა ბავშვების ფოტოებს, ვიდეოებს, ან ფეისბუქლაივს საბავშვო ბაღები და სტუდიები საჯაროდ აზიარებენ ყოველდღიურ რეჟიმში.
„ჩვენთან არ არსებობს სამართლებრივი რეგულაცია ამ კუთხით. შესაბამისად, საბავშვო ბაღები და სტუდიები, ასევე მშობლები, განსაკუთრებული სიფრთხილით უნდა მოეკიდონ საჯაროდ ბავშვების მაიდენტიფიცირებელი მასალების გამოქვეყნებას. მნიშვნელოვანია, რა იქნება მშობლების მოთხოვნა ამ კუთხით,“ – გვეუბნება ქეთი დევაძე, – „ხშირად ეს მასალები ზიარდება არა დახურულ ჯგუფებში და უშუალოდ მშობლებისთვის ხელმისაწვდომ გვერდზე, არამედ საჯაროდ. შემდეგ კი, ამის კონტროლი ვერ ხდება. ეს შესაძლოა გამოიყენონ ბავშვის საზიანოდ.
ყოფილა, მაგალითად, საბავშვო ბაღიდან ბავშვის გაყვანის მცდელობა უცხო პირის მიერ, ან მამის მხრიდან, რომელსაც შვილთან მიახლოება შეზღუდული ჰქონდა. ბავშვის მაიდენტიფიცირებელი მასალა შესაძლოა სხვადასხვა მიზნით გამოიყენონ და განათავსონ ჩვენთვის არასასურველ ინტერნეტგვერდებზე და ამის შემთხვევებიც ყოფილა“.
ფსიქოლოგის თქმით, ბავშვი დაახლოებით სამი წლის ასაკიდან რეაგირებს პირადი სივრცის ხელყოფაზე, ხოლო გარდატეხის ასაკში მათთვის განსაკუთრებული სტრესია წლების წინ მათთან შეთანხმების გარეშე გამოქვეყნებული ფოტო, ან ვიდეო. ქეთი დევაძეს უწევს მუშაობა ბავშვებთანაც, რომლებიც მსგავსი სიტუაციის გამო სკოლაში ბულინგის მსხვერპლი გახდნენ – მაგალითად, საბავშვო ბაღში გადაღებული ცეკვის ამსახველი კადრების გამო.
„ბავშვებს ზოგადად მოსწონთ, როცა საკუთარ ფოტოებს ხედავენ, მაგრამ არის შემთხვევები, როცა ბავშვის და მშობლის გემოვნება ერთმანეთს არ ემთხვევა. აუცილებელია შეთანხმების მიღწევა.
ზოგადი რეკომენდაციაა, რომ მშობელი თანახმაც რომ იყოს, საბავშვო ბაღებმა და სტუდიებმა მხოლოდ დახურულ ჯგუფებში დადონ ფოტო და ვიდეო მასალა, ან უშუალოდ მშობელს გაუგზავნონ მისი შვილის ფოტოები. საჯაროდ შესაძლოა ბაღებმა დადონ მხოლოდ საჯარო შეხვედრის დროს გადაღებული ფოტოები. ჩვენს რეალობაში ხშირია, როცა კვების, ან ძილის ფოტოებსაც აქვეყნებენ. სამი წლის ასაკიდან ასევე საჭიროა ბავშვს შევუთანხმოთ, რა მასალას ვაქვეყნებთ,“ – მიიჩნევს ფსიქოლოგი ქეთი დევაძე.
ფსიქოლოგის თქმით, ევროპული პრაქტიკის მიხედვით, 13 წლამდე ასაკის ბავშვების მაიდენტიფიცირებელი მასალის გასაჯაროების დროს ნებისმიერ პირს მშობლის წერილობითი თანხმობა სჭირდება, 13 წლის ზევით კი, ბავშვებისაც.
„როცა ადამიანის გარდატეხის ასაკშია, განსაკუთრებით მაშინ მყარდება პირადი სივრცის შეგრძნება. ამ დროს მოზარდი ცდილობს, პირადი ცხოვრება დაიწყოს თავიდან და სოციალურ მედიაში შექმნან საკუთარი სახე. ინტერნეტსივრცეში კი, ერთხელ რაც ქვეყნდება, შესაძლებელია, ათასწლეულების შემდეგაც არ გაქრეს. გამოდის, რომ ჩვენ ვუტოვებთ ბავშვებს ანაბეჭდებს, რომელსაც ისინი ვეღარ წაშლიან“ – აღნიშნავს ფსიქოლოგი.
ფოტო: unsplash.com
როცა შენს შიშველ ფოტოს ან ვიდეოს სხვას უგზავნი – სპეციალისტების რეკომენდაციები
